Góc chuyên môn: 5 phát kiến chiến thuật ở World Cup

Sơ đồ Metodo được Vittorio Pozzo áp dụng cho ĐT Italia tại World Cup 1930 và 1934. Chiến thuật 2-3-2-3 được phát triển từ 2-3-5, giúp tăng cường khả năng phòng ngự cũng như phản công. Trong tấn công, chỉ có hai cầu thủ chơi thấp nhất trụ lại bên phần sân nhà trong khi cả 5 cầu thủ cao nhất đều đóng vai những cây săn bàn.

Sơ đồ WM, với các vị trí được sắp xếp theo đỉnh của 2 chữ cái. Đây là sơ đồ được ưa chuộng trong những năm 30-50 của thế kỷ trước. Sơ đồ này có một biến thể là WW, với sức tấn công được tăng cường hơn khi chỉ có 2 cầu thủ án ngữ phía trước khung thành. Hungary là đội từng sử dụng sơ đồ WW tại World Cup 1954 và thắng như chẻ tre trước khi bất ngờ để thua Tây Đức 2-3 ở trận chung kết. 

Sơ đồ 4-2-4 được ĐT Brazil sử dụng tại World Cup 1958 và 1970 với sức tấn công mạnh mẽ. Nhờ vậy mà tại hai kỳ World Cup nói trên, Brazil đều ghi rất nhiều bàn thắng (16 bàn tại World Cup 1958 và 19 bàn tại World Cup 1970). Đội hình này được phân biệt khá rõ ràng khi phòng ngự với 6 cầu thủ và tấn công cũng với 6 cầu thủ, trong đó 2 tiền vệ trung tâm đóng vai trò quan trọng. Sau thành công của Brazil với 2 chức vô địch thế giới, sơ đồ 4-2-4 được rất nhiều đội bóng trên thế giới áp dụng.

Đội hình với Libero (hậu vệ quét) được phát kiến những năm 1960 và sau đó được người Đức sử dụng rất thành công tại World Cup 1974. Libero là người chơi thấp nhất trên hàng hậu vệ có nhiệm vụ bọc lót cuối cùng. Nhưng Libero cũng được chơi tự do để phát huy khả năng làm bóng, kiến tạo. Franz Beckenbauer là cái tên gắn liền với sơ đồ chiến thuật này. Chính Beckenbauer đã giúp Tây Đức vững vàng trước cơn lốc da cam và đánh bại Hà Lan để đăng quang tại World Cup 1974.

Đây là sơ đồ được phát triển từ 5-3-2 để tăng cường sức tấn công nhưng vẫn giữ được sự cân bằng trong lối chơi. 3-5-2 có khá nhiều phiên bản với sự linh hoạt trong việc sắp xếp 3 tiền vệ trung tâm: hoặc 2 thủ, 1 công; hoặc 2 công, 1 thủ.  Dù là 5-3-2 hay biến thể 3-5-2 thì yêu cầu tối cao của sơ đồ này là những hậu vệ cánh toàn năng, vừa tấn công giỏi vừa phòng thủ hay. Brazil tại World Cup 1990 cũng từng sử dụng sơ đồ này nhưng không gặt hái kết quả như ý.